Gain maakt het ontwerp om de verkeersdetectie en de verkeersignalering van een tunnelinstallatie in Noord-Holland te koppelen aan het besturingssysteem.

In 2021 zijn wij door een technisch dienstverlener benaderd om te helpen bij een infrastructuuropdracht voor een gemeente in Noord-Holland. Wij werkten op dat moment al vier jaar samen met deze technisch dienstverlener op uiteenlopende (voornamelijk infra)projecten. Senior control engineer Henk, die in 2020 al meeschreef aan het adviesrapport dat het bedrijf deze aanbesteding opleverde, werkt aan dit project.

TAKENPAKKET
Wij creëren binnen dit project het uitvoeringsontwerp om zowel de detectielussen in het asfalt (verkeersdetectie) als de matrixborden (verkeerssignalering) aan het besturingssysteem te kunnen koppelen. In feite zijn beide systemen voorafgaand losse kasten, al dan niet direct gepositioneerd op de lessenaar van de verkeersafdeling. Ook zorgen wij voor een bijpassende HMI, die de bediening van de Noord-Hollandse tunnelinstallatie gebruikersvriendelijk maakt.

“Een belangrijk element bij de verkeersdetectie is het signaleren van een spookrijder”, duidt Henk de praktijk. “De klanteis is dan ook dat er op het scherm, de HMI, een knop ‘spookrijder’ komt. Als je die indrukt wordt automatisch de linkerrijstrook van de betreffende buis afgesloten en wordt het verkeer naar de rechterrijstrook gedirigeerd.”

Henk vervolgt: “Voor een optimale verkeerssignalering is het belangrijk dat de verkeersleiders de benodigde beelden, zoals pijlen, een rood kruis en een maximumsnelheid, direct voor handen hebben.” Wij ontwerpen daarvoor een heldere look en feel van de HMI. Verder houden wij ook hier rekening met de situatie van een spookrijder. In dit geval moet de verkeersleiding hiervan een melding krijgen en is het vervolgens aan de leiding de keuze of zij de bewuste buis dicht doet of niet.

EISENANALYSE
Voordat wij gaan ontwerpen, doen wij doorgaans eerst een eisenanalyse van het klanteisenpakket dat wij van de klant hebben ontvangen. Henk: “Een klant kan namelijk wel iets opstellen, maar daar kunnen tegenstrijdigheden instaan, er kunnen zaken missen of de tekst kan niet kloppen. Met mijn kennis van zaken ben ik in staat eisen zelfstandig te formuleren. Mijn bevindingen bespreek ik vervolgens met de klant, in dit geval een gemeente. Daarop schrijf ik het definitieve eisenpakket.”

Het klanteisenpakket vertelt ons samen met de ontwerpnota wat wij moeten opschrijven in het definitieve ontwerp en uiteindelijk in het uitvoeringsontwerp. Daarnaast doorgronden wij de bestaande software (hoe zet je de regeltjes op?), zodat we weten hoe we de eisen in het ontwerp moeten opnemen.

SYSTEEMDENKEN
Met onze kennis en ervaring van system engineering formuleren wij het uitvoeringsontwerpdocument zodanig dat de klant begrijpt wat er staat en het model kan goedkeuren, én de programmeur precies weet wat hij moet bouwen.

“Hoe logisch het ook klinkt,”, vertelt Henk, “als ontwerper moet je iets weten op te schrijven zodat een programmeur het ook kan programmeren. Anders kom je niet tot een intelligent uitvoeringsontwerp.” Deze benodigde kennis reikt van het relatief simpele weten van welke naamgevingen er binnen een softwarepakket zijn toegestaan, via het genereren van generieke objecten voor programmeurs, tot het overzien van het gehele systeem van in dit geval een tunnel. Domeinkennis en systeemdenken zijn cruciaal om tot een goed ontwerp te komen.

Henk: “Beginnende programmeurs kunnen vrij eenvoudig losstaande objecten beschrijven. Maar die losstaande objecten vervolgens samenvoegen in een functionerende applicatie is een ingewikkelder verhaal. Daarom geef ik de benodigde datalijnen mee tot en met de kleinste elementen.”

Een voorbeeld is de verkeersdetectie die op haar beurt hangt aan een energievoorziening. De verkeersdetectie moet van dat systeem weten dat het onder spanning staat. Wij overzien dit soort situaties, omdat wij vanuit onze infrakennis weten hoe tunnels in elkaar zitten.

Een ander voorbeeld binnen de verkeersdetectie is het kunnen onderdrukken van alarmen, bijvoorbeeld bij een file of calamiteit. Henk: “De verkeersleider moet zelfstandig een alarm kunnen onderdrukken, maar het onderdrukken moet ook automatisch ingeschakeld worden bij een calamiteit. Allereerst moet je weten dat die ontwerplijnen ingebouwd moeten worden. Vervolgens moet je weten hoe je dit ontwerpt, vanuit welke datalijnen ga ik deze elementen aansturen?”

SLIM ONTWERP
Het uitvoeringsontwerp voor het bedrijf dat onder meer infra-installaties realiseert is eind september 2022 rond. Henk: “Daarmee heeft onze opdrachtgever een slim, helder geformuleerd en betrouwbaar ontwerp liggen waarop zijn programmeurs verder kunnen bouwen.”

Om tot een ontwerp te komen dat voldoet aan de eisen van onze opdrachtgevers benutten wij dus niet alleen onze technische kennis, maar ook onze proceskennis van systems engineering (SE, en afgeleiden daarvan) en onze marktkennis. Henk: “Ik combineerde voor dit project mijn kennis van de infrawereld, een afgeleide van het V-model uit de SE en de techniek om een passend uitvoeringsontwerp te creëren.”

Henk werkt al sinds 2019 vanuit Gain voor deze technische dienstverlener. “Telkens word ik teruggevraagd voor nieuwe opdrachten”, duidt Henk het vertrouwen dat het bedrijf in hem stelt. “Telkens weer blijkt mijn kennis van zowel programmeren als ontwerpen en mijn tunnelapplicatiekennis een meerwaarde.”

Case